Od stycznia 2026 roku kierowcy w Polsce przekraczający prędkość w rażący sposób, mogą trafić za kratki. Nowelizacja przyjęta 10 listopada 2025 roku przez Sejm wprowadza karę więzienia od trzech miesięcy do pięciu lat dla tych, którzy swoją jazdą narażają życie lub zdrowie innych uczestników ruchu.

To nie jest już kwestia wysokich mandatów czy utraty prawa jazdy. W najbardziej drastycznych przypadkach kierowcy odpowiedzą jak za przestępstwo. Nowe prawo jasno określa, co oznacza "rażące przekroczenie prędkości". Na autostradzie, gdzie dozwolona prędkość wynosi 140 km/h, granicą będzie 210 km/h. Na drodze ekspresowej 180 km/h, a na zwykłej drodze publicznej również 180 km/h, czyli dwukrotność limitu. W terenie zabudowanym wystarczy przekroczenie o sto procent. Jazda 100 km/h przy ograniczeniu do 50 km/h może skończyć się więzieniem. Nawet 80 km/h w strefie 40 km/h to minimalnie trzy miesiące odsiadki.

Jeśli taka brawura doprowadzi do tragedii, czyli śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, kierowca może trafić do więzienia nawet na 10 lat. Dodatkowo, recydywiści łamiący zakaz prowadzenia pojazdów muszą liczyć się z konfiskatą pojazdu. Trzykrotne rażące przekroczenie prędkości oznacza dożywotni zakaz prowadzenia. Sąd będzie mógł zawiesić karę jedynie w wyjątkowych okolicznościach.

Przypomnijmy jeszcze, że przecież już dziś kierowcy odczuwają skutki wcześniejszych zmian. Od 2022 roku obowiązuje zasada recydywy, co oznacza, że jeśli ktoś w ciągu dwóch lat popełni to samo poważne wykroczenie, kara rośnie dwukrotnie. Za drugie przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h mandat nie wynosi już 1500, a 3000 zł, a do tego dochodzi utrata prawa jazdy na trzy miesiące.

Nowelizacja wpisuje się w szerszy trend zaostrzania przepisów i poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach, chociaż to nie są tylko puste hasła. Ostatnie lata rzeczywiście przyniosły znaczną poprawę. Według danych Komisji Europejskiej liczba ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych w Polsce spadła w latach 2019-2025 aż o 35 procent. To najlepszy wynik w całej Unii Europejskiej. Dla kraju, który jeszcze niedawno był krytykowany za brawurę i fatalne statystyki, to bez wątpienia wielki postęp.

Ten wynik nie wziął się znikąd. Zadziałało kilka elementów naraz, w tym zmiany w prawie, lepszy nadzór nad ruchem, nowe drogi i przebudowana infrastruktura. Przepisy o pierwszeństwie pieszych, które początkowo budziły sprzeczne emocje, dziś realnie ratują życie. Kierowcy zaczęli ustępować pieszym nie tylko wtedy, gdy są już na przejściu, ale także wtedy, gdy dopiero na nie wchodzą. W efekcie mamy znacznie mniej potrąceń.

Duży wpływ miały także zmiany w taryfikatorze mandatów. Ich wysokość drastycznie wzrosła, szczególnie za nadmierną prędkość i jazdę po alkoholu. Uderzyło to po kieszeni i nie ma z tym, co dyskutować, ale też skutecznie ostudziło zapędy wielu kierowców. Do tego dochodzi poprawa jakości dróg. Nowe odcinki ekspresówek, modernizacje starych tras, lepsze oznakowanie i oświetlenie sprawiły, że podróż po Polsce stała się bezpieczniejsza i bardziej przewidywalna.

Dzięki wszystkim tym działaniom Polska stała się jednym z nielicznych krajów, które realnie zbliżają się do unijnego celu, czyli ograniczenia liczby śmierci na drogach o połowę do 2030 roku i całkowitego wyeliminowania ofiar śmiertelnych do 2050. Od momentu wejścia do Unii Europejskiej liczba zabitych w wypadkach drogowych w naszym kraju spadła aż o 67 procent. Niezależnie od ocen nowych przepisów, trudno nie dostrzec, że polskie drogi stają się faktycznie bezpieczniejsze. Płacimy za to i będziemy płacić, ale chyba warto?