tr?id=505297656647165&ev=PageView&noscript=1 Jawa 350 V4, czechosłowacki motocykl, który w latach 60. konkurował z najlepszymi
NAS Analytics TAG
NAS Analytics TAG
NAS Analytics TAG
NAS Analytics TAG
NAS Analytics TAG

Jawa 350 V4, czechosłowacki motocykl, który w latach 60. konkurował z najlepszymi

Autor: Lech Wangin 2025.05.07, 19:34 Drukuj

Motocykle Jawa dały się poznać na europejskich trasach wyścigowych jeszcze przed II Wojną Światową. Po wojnie, mimo nacjonalizacji przemysłu i niesprzyjającym realiom komunistycznej gospodarki, czechosłowackim konstruktorom motocykli nie brakowało entuzjazmu i nie zamierzali oddawać pola najbardziej renomowanym producentom działającym po drugiej stronie "żelaznej kurtyny".

W ramach nacjonalizacji przemysłu połączono konkurujące ze sobą wcześniej marki Jawa i CZ. Mimo to obie firmy tworzyły własne motocykle wyczynowe. Zarówno Jawa jak i CZ z powodzeniem uczestniczyły w najbardziej prestiżowych wyścigach Grand Prix. Na arenie wyścigowej o Jawie zrobiło się głośno już w 1961 roku, kiedy kierowca fabryczny František Štasny wywalczył tytuł Wice Mistrza Świata w klasie 350. Również w późniejszych latach Jawa zajmowała wysokie miejsca, ale już poza podium. W 1966 roku zespół konstruktorów pod kierownictwem Zdenka Tichy zbudował zupełnie nowy motocykl wyścigowy klasy 350, który zadebiutował w sezonie 1967. Była to bardzo nowoczesna konstrukcja. Motocykl napędzany był dwusuwowym, czterocylindrowym silnikiem. Był on właściwie połączeniem czterech silników jednocylindrowych. Każdy cylinder miał "swój własny" wał korbowy. Każda para wałów korbowych była połączona za pomocą kół zębatych o zębach prostych z wałem pośrednim, który przenosił moment obrotowy na wielotarczowe suche sprzęgło a także napędzał układ zapłonowy oraz, w późniejszej wersji, pompę wodną. Silnik Jawy Typ 673 od początku chłodzony był wodą, ale w pierwszej wersji krążyła ona w układzie wykorzystując zasadę termosyfonu. Nietypowa konstrukcja silnika umożliwiała demontaż każdego wału korbowego bez konieczności wyjmowania silnika z ramy. Silnik posiadał stalowe korbowody z łożyskami wałeczkowymi oraz kute tłoki z pojedynczym chromowanym pierścieniem. Stopień sprężania wynosił 16:1. W układzie zasilania zastosowano cztery gaźniki i stawidła obrotowe. Silnik osiągał moc 68 KM przy 13 200 obr./min. Moc trafiała na tylne koło za pośrednictwem siedmiostopniowej skrzyni biegów. Jednostkę napędową zamocowano w ramie grzbietowej z rur stalowych, w której był on elementem nośnym. Motocykl posiadał zgodne z duchem czasów potężne hamulce bębnowe. Przedni o średnicy 240 mm w układzie podwójny duplex. Tylny o średnicy 220 mm w układzie duplex. Jeśli chodzi o moc silnika Jawa trzymała poziom najszybszych motocykli w stawce, była natomiast nieco cięższa. Czechosłowacki motocykl ważył 138 kg, podczas kiedy czterosuwowa MV Agusta, której dosiadał niezwyciężony Giacomo Agostini 128 kg.

NAS Analytics TAG

Wyścigowy debiut Jawy Typ 673 nastąpił w wyścigu Dutch TT w Assen w 1967 roku. Motocykl okazał się szybki, ale niestety zawodny. Trapiły go awarie. W 1968 roku w silniku zastosowano pompę wody. Podczas Grand Prix Czechosłowacji František Štasny zajął trzecie miejsce za Giacomo Agostinim na MV Agusta i Heinzem Rosnerem na MZ. Štasny finiszował na czwartej pozycji podczas GP Ulsteru i był szósty w GP Narodów.

Przed sezonem 1969 motocykl poddano dalszym modyfikacjom i tak powstał Typ 673A. Wprowadzono nową, bardziej płaską ramę, zapłon tranzystorowy i oddzielny zbiornik oleju pod siodłem. Podczas kiedy cylindry nadal smarowane były mieszankowo (1:25), olej podawany z oddzielnego zbiornika smarował łożyska korbowodów. Motocykl osiągał prędkość 260 km/h, był więc jak najbardziej konkurencyjny. Do fabrycznej ekipy Jawy dołączył brytyjski kierowca Bill Ivy, który miał już na koncie tytuł Mistrza Świata w klasie 125 i był uważany za wielką gwiazdę. Podczas testów Bill szybko dogadał się z Jawą, wyczuł jednak, że maszyna lepiej sprawdzi się na szybkich torach niż na tych obfitujących w ciasne zakręty. W pierwszym wyścigu sezonu 1969 na hiszpańskim torze Jarama Ivy walczył o czołowe pozycje, ale zapłon czterocylindrowego silnika kaprysił, co uniemożliwiło uzyskanie dobrego wyniku. W GP Niemiec na torze Hockeheim sprawy potoczyły się znacznie lepiej. Ivy finiszował na drugiej pozycji za Giacomo Agostinim. W holenderskim Assen Ivy zdołał wyprzedzić Agostiniego i objąć prowadzenie w wyścigu, ale wtedy zapłon Jawy znowu zaczął płatać figle i Włoch odzyskał prowadzenie. Brytyjski kierowca doprowadził Jawę na drugiej pozycji. Wszystko zaczęło iść w dobrym kierunku, ale 13 lipca podczas treningów na niemieckim torze Sachsenring doszło do tragedii. Jadąc w ulewnym deszczu Bill Ivy wywrócił się podczas zjazdu do boksów. Podczas upadku kask spadł mu z głowy, nie miał więc szans w zderzeniu z murem, który akurat w tym miejscu nie był osłonięty balotami. Późniejsze śledztwo wykazało, że przyczyną upadku było zablokowanie łożyska w dolnym lewym cylindrze. Podczas zjazdu do alei serwisowej zawodnik rozpinał pasek kasku lewą ręką i nie zdążył w porę wcisnąć sprzęgła.

Zespół Jawy dokończył rywalizację w sezonie. W Miejsce Bila Ivy zatrudniono kierowców rezerwowych - Australijczyka Jacka Findleya i Włocha Silvio Grasettiego. Stałym kierowcą zespołu był Štasny. W GP Jugosławii (Opatia) Grasetti osiągnął pierwsze zwycięstwo w Grand Prix dla Jawy V4. Jawa ponownie pokonała linię mety jako pierwsza w Salzburgu, ale na sezonie 1969 zakończyła się kariera tego motocykla, a Jawa wycofała się z Grand Prix, by skupić się na wyścigach żużlowych.

NAS Analytics TAG


NAS Analytics TAG
Zdjęcia
Komentarze
Pokaż wszystkie komentarze
Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Ścigacz.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Jeżeli którykolwiek z komentarzy łamie regulamin , zawiadom nas o tym przy pomocy formularza kontaktu zwrotnego . Niezgodny z regulaminem komentarz zostanie usunięty. Uwagi przesyłane przez ten formularz są moderowane. Komentarze po dodaniu są widoczne w serwisie i na forum w temacie odpowiadającym tematowi komentowanego artykułu. W przypadku jakiegokolwiek naruszenia Regulaminu portalu Ścigacz.pl lub Regulaminu Forum Ścigacz.pl komentarz zostanie usunięty.

NAS Analytics TAG

Polecamy

NAS Analytics TAG
.

Aktualności

NAS Analytics TAG
reklama
NAS Analytics TAG

sklep Ścigacz

    NAS Analytics TAG
    na górę