tr?id=505297656647165&ev=PageView&noscript=1 Rudge. Historia motocykli, które zdobywały 3 pierwsze miejsca w Tourist Trophy
NAS Analytics TAG
NAS Analytics TAG
NAS Analytics TAG

6
5
NAS Analytics TAG

Motul Wash & Wax

Czyści i chroni bez użycia wody. Pozostawia trwałą ochronną woskową powłokę.

Motul
Wash
Wax

Sprawdź cenę >
NAS Analytics TAG

Rudge. Historia motocykli, które zdobywały 3 pierwsze miejsca w Tourist Trophy

Autor: Lech Wangin 2025.02.12, 20:49 Drukuj

Przed II Wojną Światową wyspy brytyjskie były miejscem, gdzie działało najwięcej producentów motocykli, brytyjskie marki cieszyły się dużym uznaniem, a jedną ze słynniejszych była marka Rudge.

Końcówka dziewiętnastego wieku, świat oszalał na punkcie nowego wynalazku. Tak jak konna bryczka jest praprzodkiem samochodu, tak bicykl, który przekształcił się później w rower, jest ojcem motocykla, stąd też pionierzy motocyklizmu wywodzą się często z producentów rowerów.

NAS Analytics TAG

Do entuzjastów rowerów należał angielski karczmarz Dan Rudge. Nowy wynalazek zafascynował go na tyle, że postanowił go ulepszyć i w 1869 roku skonstruował własne rowerowe koło, a cztery lata później opatentował regulowane łożyska toczne. Zmarł w 1880 roku, ale wdowa okazuje się osobą przedsiębiorczą, pozyskuje inwestorów i tak powstaje firma "D. Rudge and Company and the Coventry Cycle Company". W programie produkcyjnym znajdują się bicykle (to takie rowery z wielkim przednim kołem i malutkim tylnym - cholernie niebezpieczne), trójkołowce i wreszcie bezpieczne rowery (czyli takie w formie zbliżonej do współczesnych).

W 1893 roku firma popada jednak w tarapaty finansowe, ale z pomocą przychodzi rodzina Pugh prowadząca znaną wytwórnię rowerów Whitworth Cycle Company. Z połączenia obu przedsiębiorstw powstaje Rudge-Whitworth Coventry. Logo firmy tworzy otwarta dłoń na tle rowerowego koła. Sprawy nabierają tempa, poziom produkcji sięga 25 000 sztuk i tak Rudge-Whitworth zalicza się do największych producentów rowerów w Wielkiej Brytanii.

Jeszcze zanim firma Rudge-Whitworth zajęła się motocyklami jednym z jej spektakularnych osiągnięć było opracowanie szprychowych kół samochodowych mocowanych jedną centralną nakrętką. Ustrojstwo to było tak zmyślnie skonstruowane, że nakrętki po prawej stronie samochodu mają lewy gwint, a te po lewej prawy. Jeśli połączenie się poluzuje, nakrętki zabezpieczające mają tendencje do samoczynnego dokręcania. Koła Rudge-Whitworth były powszechnie używane w samochodach sportowych, a po II Wojnie Światowej prawa do nich nabył producent słynnych samochodów Jaguar.

W czasach kiedy Rudge był już uznanym producentem motocykli nie zrezygnowano z działalności na polu cyklizmu i tu przytoczę jedną związaną z tą działalnością ciekawostkę. Otóż w 1938 roku firma zasponsorowała niejaką Billie Fleming. Podarowano jej rower z trzybiegowymi przerzutkami i licznikiem oraz zapewniono wsparcie finansowe. Jej zadaniem było jeździć rowerem przez okrągły rok, aby pokonać w tym czasie jak największy dystans. Ambitna cyklistka pokonała w ciągu roku 47 642,5 km! Billie Fleming zmarła w 2014 roku w wieku stu lat i do tego czasu jej rekord pozostał niepobity! Dowodzi to niezbicie pozytywnego wpływu jazdy na rowerze na zdrowie i kondycję.

No dobra, przejdźmy już wreszcie do właściwego tematu, czyli do wkładu firmy Rudge-Witworth w rozwój motocyklizmu. Ich przygoda z warczącymi jednośladami zaczęła się od sprzedaży francuskich motocykli Werner w Południowej Afryce. Pierwszy prototyp własnego motocykla powstał w 1909 roku. Była to jednocylindrowa pięćsetka o średnicy cylindra 85 mm i skoku tłoka 88 mm. Maszyna wyróżniała się tym, że przy mieszanym górno-dolnym rozrządzie IOE (inlet over exhaust, czyli dolot nad wylotem) posiadała odejmowaną głowicę, podczas kiedy powszechnie stosowanym rozwiązaniem w takich silnikach były ślepe cylindry. Stosował je na przykład Harley-Davidson. Rok później motocykl wyposażono w dwubiegową skrzynię NSU. Już w 1911 roku motocykle Rudge błysnęły sportowym talentem, kiedy to Victor Surridge osiągnął na torze Brooklands średnią prędkość 98,78 km/h, a potem poprawił wynik do 106,96 km/h. W sierpniu 1911 roku Rudge ustanawia nowy światowy rekord prędkości na dystansie kilometra ze startu lotnego z wynikiem 116,67 km/h.

W 1912 roku zaprezentowano nowy model Rudge Multi, który pozostał w produkcji aż do 1923 roku. Motocykl miał jednocylindrowy silnik o pojemności 500 ccm, zaś szczególnie przydatną do zaprzęgu z wózkiem bocznym była wersja o pojemności 750 ccm. Cechą szczególną Multi był system przeniesienia napędu. Otóż motocykl nie posiadał klasycznej skrzyni biegów lecz przekładnię pasową, która działała podobnie jak współczesne przekładnie CVT w skuterach, z tą jednak różnicą, że w skuterach zmiana przełożenia odbywa się automatycznie, natomiast w Rudge Multi służyła do tego ręczna dźwignia. Tym niemniej przełożenie zmieniało się płynnie i bez użycia sprzęgła. W 1914 roku Cyril Pulin dosiadający motocykla Rudge wygrał wyścig Tourist Trophy na wyspie Man w klasie Senior (500 ccm). Tuż przed wybuchem wojny pojawił się model napędzany silnikiem V2 o pojemności 998 ccm.

W latach 1912-13 w zakładach Rudge produkowano również popularne wówczas cyclecary. Były to bardzo małe i lekkie dwuosobowe samochody, przeważnie z odkrytym nadwoziem, napędzane motocyklowymi silnikami. Cyclecar Rudge napędzany był chłodzonym powietrzem jednocylindrowym silnikiem o pojemności 750 ccm (średnica cylindra 85 mm, skok tłoka 132 mm) i bezstopniową przekładnią pasową.

Po wojnie modele z przekładnią pasową były już mocno przestarzałe, więc w 1924 roku wprowadzono nową, jednocylindrową pięćsetkę Rudge Four z rozrządem OHV, aluminiowymi tłokami, czterozaworową głowicą i czterostopniową skrzynią biegów. Proporcje cylindra pozostawiono po staremu, czyli średnica cylindra 85 mm i skok tłoka 88 mm. Rudge Four produkowano również w wersji z silnikiem o pojemności 350 ccm. Model o pojemności 500 występował w kilku wersjach: Standard, Special, Sport oraz w zaprzęgu z wózkiem bocznym. Konstrukcję systematycznie rozwijano. W pierwszej wersji silnik rozwijał moc 15 KM, w 1926 podniesiono ją do 18 KM, a topowa wersja z 1928 miała już 25 KM. W 1926 roku wprowadzono sprzężone hamulce. W 1928 roku motocykle otrzymały nowe ramy, hamulce, nowocześniejsze opony i zbiorniki siodłowe, dzięki którym uzyskały nowoczesny wygląd. Począwszy od 1926 roku motocykle Rudge znowu zaczęły odnosić sukcesy w sporcie, a w 1928 roku kierowca fabryczny Graham Walker wygrał Grand Prix Ulsteru. Dla uczczenia tego sukcesu rok później wprowadzono model Ulster. Zastąpił on model Four w wersji Sport i do końca produkcji motocykli Rudge pełnił w ofercie marki rolę topowego sportowego modelu.  

W 1929 roku do oferty wprowadzono również modele o pojemności 250 ccm. Początkowo były one napędzane dwusuwowym silnikiem Villiersa, a później dwuzaworowymi czterosuwami górno i dolnozaworowymi marki JAP. Z kolei Rudge sprzedawał swój czterozaworowy silnik 500 ccm pod marką Python innym producentom motocykli. Odbiorcami byłi Grindlay-Peerless, HRD, Cotton, Miller-Balsamo, Eynsing, a także niemieckie marki Zündapp i Imperia.

W 1930 roku, podczas wyścigów Tourist Trophy, trzy pierwsze miejsca w klasie 350 zajęły nowe wyścigowe motocykle Rudge 4V, w których po raz pierwszy zastosowano półsferyczne komory spalania i radialny układ zaworów. Rok później rozwiązanie to wprowadzono w wyścigowych dwieściepięćdziesiątkach oraz w seryjnej pięćsetce. W 1932 roku dostępne na rynku repliki maszyn wyścigowych 250, 350 oraz 500 Ulster i TT Replica również otrzymały głowice z radialnym układem zaworów. Motocykle Rudge znane były ze swej szybkości. Ulster z 1936 roku legitymował się mocą 33 KM i był w stanie rozpędzić się do 170 km/h. W tamtym czasie były to osiągi imponujące. W produkowanych w latach 30. motocyklach stosowano również czterozaworowe głowice, ale z prostszym w budowie równoległym układzie zaworów.

Kiedy nastał kryzys gospodarczy, Rudge popadł w finansowe tarapaty. Przed zamknięciem fabrykę motocykli uratowało przejęcie przez wytwórnię płyt i gramofonów "His Master’s Voice". Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, nowy zarząd wprowadził nowe porządki. Złą dla klientów firmy wiadomością było zamknięcie programu sportowego, dobrą zaś to, że w 1937 roku w modelach 500 wprowadzono pokrywę zaworów, które we wcześniejszych silnikach pozostawały odkryte. W 1938 roku produkcję motocykli przeniesiono z Coventry do nowej fabryki w Hayes. Ostatnimi motocyklami produkowanymi pod marką Rudge były lekkie jednoślady napędzane silnikiem o pojemności 98 ccm. Produkcję motocykli zakończono w grudniu 1939 roku. a fabryka przestawiła się na produkcję radarów. W 1943 roku prawa do produkcji motocykli Rudge sprzedano firmie Raleigh, ale mimo to nigdy już nie wyjechał na drogi motocykl z napisem Rudge na baku.   

NAS Analytics TAG

NAS Analytics TAG
Zdjęcia
NAS Analytics TAG
Komentarze
Pokaż wszystkie komentarze
Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Ścigacz.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Jeżeli którykolwiek z komentarzy łamie regulamin , zawiadom nas o tym przy pomocy formularza kontaktu zwrotnego . Niezgodny z regulaminem komentarz zostanie usunięty. Uwagi przesyłane przez ten formularz są moderowane. Komentarze po dodaniu są widoczne w serwisie i na forum w temacie odpowiadającym tematowi komentowanego artykułu. W przypadku jakiegokolwiek naruszenia Regulaminu portalu Ścigacz.pl lub Regulaminu Forum Ścigacz.pl komentarz zostanie usunięty.

NAS Analytics TAG

Polecamy

NAS Analytics TAG
.

Aktualności

NAS Analytics TAG
reklama
NAS Analytics TAG

sklep Ścigacz

    NAS Analytics TAG
    na górę