Rada Unii Europejskiej oraz Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie dotyczące nowelizacji dyrektywy o prawach jazdy, oraz wdrożenia przepisów o zakazie prowadzenia pojazdów na terenie UE.

Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie minimalnych wymagań zdrowotnych dla kierowców, wprowadzenie wspólnych zasad dotyczących okresu próbnego dla nowych kierowców oraz ustanowienie systemu jazdy pod nadzorem dla osób, które uzyskały prawo jazdy w wieku 17 lat.

Jednym z kluczowych elementów nowelizacji jest wprowadzenie jednolitego mobilnego prawa jazdy dostępnego w ramach Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej, które ma być wdrożone do końca 2030 roku. Dokument ten będzie uznawany we wszystkich państwach członkowskich UE, przy czym każdy kierowca będzie miał prawo zażądać również fizycznej wersji prawa jazdy. Zarówno fizyczne, jak i cyfrowe dokumenty będą ważne przez 15 lat od momentu wydania, z wyjątkiem przypadków, gdy prawo jazdy pełni również funkcję dowodu tożsamości - wówczas jego ważność wyniesie 10 lat.

Aby poprawić bezpieczeństwo na drogach, kraje członkowskie zostaną zobowiązane do stosowania bardziej ujednoliconych zasad dotyczących badań zdrowotnych przy wydawaniu prawa jazdy. Każde państwo członkowskie będzie mogło wprowadzić obowiązkowe badania lekarskie lub opierać się na systemie samooceny zdrowia kierowców. Ponadto minimalny okres próbny dla nowych kierowców zostanie ustalony na dwa lata, a w tym czasie będą obowiązywać bardziej surowe kary za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Państwa członkowskie zachowają jednak pewną swobodę w określaniu szczegółowych regulacji dotyczących zachowania kierowców.

We wszystkich krajach UE wprowadzony zostanie również system jazdy pod nadzorem, który pozwoli na wcześniejsze zdobycie uprawnień do prowadzenia samochodów osobowych. Państwa członkowskie mogą również rozszerzyć ten program na pojazdy dostawcze i ciężarowe. Osoby uczestniczące w tym systemie będą mogły uzyskać prawo jazdy przed osiągnięciem minimalnego wieku, jednak pod warunkiem, że będą prowadziły pojazd w obecności doświadczonego kierowcy. Dodatkowo ułatwione zostanie zdobycie prawa jazdy w innym kraju członkowskim niż kraj obywatelstwa. Osoby, które nie mają możliwości zdawania egzaminu w jednym z oficjalnych języków państwa zamieszkania, będą mogły podejść do niego oraz uzyskać dokument w kraju swojego obywatelstwa.

Nowe regulacje obejmują również surowsze przepisy dotyczące zakazu prowadzenia pojazdów na terenie UE. Dzięki porozumieniu między Radą i Parlamentem Europejskim, kierowcy popełniający poważne wykroczenia drogowe będą ponosić odpowiedzialność na terenie całej Unii, niezależnie od kraju, w którym doszło do naruszenia przepisów. Obecnie państwa, które nie wydały danego prawa jazdy, mogą ograniczyć uprawnienia kierowcy jedynie na swoim terytorium. Natomiast tylko kraj wydający dokument może nałożyć zakaz prowadzenia pojazdów obowiązujący w całej UE. W praktyce oznacza to, że osoba, która popełniła poważne wykroczenie drogowe w innym kraju niż ten, który wydał jej prawo jazdy, może stracić możliwość prowadzenia pojazdu w kraju, gdzie doszło do naruszenia, ale wciąż poruszać się swobodnie po pozostałych państwach członkowskich.

Na mocy nowych przepisów państwo, w którym doszło do wykroczenia, będzie zobowiązane do poinformowania kraju wydającego prawo jazdy o nałożonym zakazie prowadzenia pojazdów. Następnie państwo wydające dokument będzie zobowiązane do wprowadzenia analogicznego zakazu w całej Unii Europejskiej, pod warunkiem spełnienia określonych warunków. Celem tych regulacji jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony wszystkim uczestnikom ruchu drogowego w Europie. Wprowadzone zmiany dotyczą najcięższych wykroczeń, takich jak prowadzenie pod wpływem alkoholu lub narkotyków, znaczne przekroczenie prędkości, a także spowodowanie śmierci lub poważnych obrażeń w wyniku nieprzestrzegania przepisów drogowych.

Gdy państwo nałoży zakaz prowadzenia pojazdów na co najmniej trzy miesiące, a wszelkie procedury odwoławcze zostaną wyczerpane, zostanie wysłane powiadomienie do kraju wydającego prawo jazdy. Komunikacja w tym zakresie będzie odbywać się za pośrednictwem sieci RESPER, dedykowanej wymianie informacji o prawach jazdy w UE. Kraj wydający dokument będzie miał 20 dni roboczych na poinformowanie kierowcy o otrzymanym zawiadomieniu oraz podjęcie decyzji o wdrożeniu zakazu. W wyjątkowych przypadkach, takich jak naruszenie prawa do obrony, kraj ten może odstąpić od egzekwowania zakazu.

Oba porozumienia polityczne muszą jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez przedstawicieli państw członkowskich w Radzie oraz przez Parlament Europejski. Po ich przyjęciu nowe regulacje wejdą w życie na terenie całej Unii Europejskiej.