Ścigacz.pl

Coraz więcej młodzieży jeździ motorowerami, skuterami i motocyklami. Jak są traktowani przez prawo? To zależy od wieku. Wyjaśnijmy sobie wreszcie tę kwestię.

Małoletni powyżej 13 roku życia nabywa częściową odpowiedzialność cywilną i odpowiada za swoje czyny. Nieletni, który ukończył 17 lat, odpowiada za wykroczenia i przestępstwa jak osoba dorosła. Mamy jeszcze młodocianego. Jakie są definicje powyższych określeń?

16-latek zatrzymany w miejscowości Wleń został wytypowany do kontroli przez patrol policji w radiowozie. Po nadaniu sygnałów dźwiękowych i świetlnych, nastolatek gwałtownie się zatrzymał, porzucił pojazd i próbował uciekać na piechotę. Po krótkim pościgu został złapany. Okazało się, że nie ma uprawnień do kierowania silnikowym jednośladem, a wstępny wynik badania na obecność narkotyków wykazał, że 16-latek znajduje się pod wpływem środków odurzających. Teraz nastolatek stanie przed sądem.

Według Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, używając tego terminu, mówimy o osobie do 18. roku życia, wobec której stosuje się przepisy w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji (nieokreślona dolna granica wieku). Po drugie to osoba, która w postępowaniu w sprawach o czyny karalne ukończyła 13 lat, ale nie ukończyła 17 lat. Po trzecie rozważamy przypadek osoby, wobec której zastosowano przepisy w zakresie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych, a nie ukończyła jeszcze 21 lat.

Kim jest młodociany? W Kodeksie karnym to sprawca, który w momencie popełniania czynu zabronionego miał mniej niż 21 lat oraz mniej niż 24 lata w czasie orzekania w pierwszej instancji. Z kolei w Kodeksie pracy młodociany to osoba, która ukończyła 15 lat, ale nie ma jeszcze 18 lat.

W przypadku osób małoletnich Kodeks cywilny wskazuje, że to osoba, która nie ukończyła 18 lat (w momencie zawarcia małżeństwa małoletni staje się pełnoletni).

Wróćmy do naszego przypadku 16-latka. Czy wiek sprawcy ma znaczenie przy ocenie odpowiedzialności za zdarzenie? Oczywiście, i wynika to z wyżej przytoczonych definicji. Gdyby sprawca miał mniej niż 13 lat, nie można by mu przypisać winy. Posiłkując się obowiązującymi regułami, osoba w tym wieku nie potrafi jeszcze przewidzieć wszystkich konsekwencji swoich czynów. Tym samym, nie ponosi też odpowiedzialności cywilnej. Jeśli powstaną jakieś szkody, odpowiadają opiekunowie małoletniego osobnika. Cały czas mówmy oczywiście o 13-latku lub kimś młodszym.

Ale po ukończeniu 13 roku życia taryfa ulgowa częściowo znika. Powyżej tej granicy wieku małoletni odpowiadają za szkody, które powodują, nabywają więc ograniczoną zdolność prawną. Kłopot w tym, że... nie zawsze. O tym, czy małoletni odpowie za swoje czyny, czy nie, decyduje sąd. To sąd wyłącza lub włącza odpowiedzialność rodziców — w każdej sprawie indywidualnie.

Nieletni, który ma mniej niż 17 lat — jak w przypadku naszego bohatera, i powyżej 13 lat, odpowie przed sądem rodzinnym i nieletnich. Jaką karę dostanie? To zależy od sądu, ale na pewno nie musi obawiać się mandatu i grzywny. Może natomiast dostać zakaz prowadzenia pojazdów nawet do 21. roku życia.

I jeszcze jedno. Po ukończeniu 17 roku życia delikwent odpowiada w pełni karnie, chyba że zachodzą podstawy do pociągnięcia nieletniego do odpowiedzialności na zasadzie artykuł 10 paragraf 2 kodeksu karnego, kiedy to nieletni może odpowiadać karnie już od ukończenia 15 roku życia.