Ścigacz.pl

Nauka odczytywania danych zawartych na bocznej ścianie opony to przydatna umiejętność, niezależnie od tego czy kupujemy nowe, rozważamy wymianę obecnych, czy też decydujemy się na wymianę starego kompletu opon.

Po zdobyciu tej umiejętności każdy jest w stanie prześledzić pochodzenie opon aż do tygodnia, w którym zostały wyprodukowane. Ponadto poznamy specyfikację i możliwości ogumienia.

To bardzo ważne z wielu względów, ale najistotniejszy jest fakt, że między skomplikowanymi układami motocykla a podłożem znajdują się jedynie opony i jeśli zawiodą, nawet najbardziej zaawansowane systemy nie zdadzą się na nic.

Warto znać swoje opony i kontrolować ich stan. Ale wpierw trzeba zrozumieć język, którym są opisane.

Numer indentyfikacyjny opony

W ciągu znaków i cyfr na bocznej ścianie opony wpierw szukamy jej wymiarów, ale właściwie powinniśmy zacząć od TIN, czyli Tire Identification Number. Są to dane, które informują dokładnie o tym, kto i kiedy wyprodukował produkt. Oznaczenie rozpoczyna zestaw trzech liter "DOT", czyli skrót od Department of Transportation. Cały ciąg cyfr i liter może wyglądać np. tak: DOT 5C07 4DHR 2620. Jak należyto czytać te znaki?

Po "DOT" następuje kod producenta i rozmiar opony. W tym przypadku "5C" odnosi się do konkretnej fabryki, a "07" jest rozmiarem opon producenta. W trzeciej grupie znaków każdy producent umieszcza informacje charakterystyczne dla danego modelu. Dane te nie są łatwo dostępne dla konsumentów.

Ostatnie cztery cyfry w numerze TIN są najważniejsze z punktu widzenia odbiorców. W naszym przypadku opona została wyprodukowana w 26 tygodniu 2020 roku. Jest to cenna informacja, bo ogólna zasada stanowi, że opony mające więcej niż sześć lat należy wymienić bez względu na głębokość bieżnika.

Jedna uwaga. W tej kwestii brak regulacji prawnych poza głębokością bieżnika, a więc powyższa reguła bywa podważana. Niektórzy specjaliści uważają, że właściwy okres bezpiecznego użytkowania ogumienia to dziesięć lat, a do tego żywotność opony i jej stan określają przecież dodatkowe warunki, np. wysokie lub niskie temperatury, promieniowanie UV, przejechany dystans, itd.  

Rozmiar opony

Pierwsza liczba w kodzie opony oznacza szerokość przekroju (w milimetrach) od jednej do drugiej ściany bocznej. Zawiera ona trzy cyfry, które najlepiej rozważyć na szerszym przykładzie, który przyda nam się również do kolejnych wyjaśnień. Przyjmijmy, że nasza opona nosi oznaczenia: 160/55 R16 93U

Na podstawie tych informacji wiemy, że szerokość opony wynosi 160 mm. Obok tego wymiaru podana jest wysokość profilu. To wyrażony w procentach stosunek przekroju do szerokości. "55" oznacza po prostu, że wysokość ściany bocznej stanowi 55% całkowitej szerokości (160 mm).

Na oponie znajdziemy również informację dotyczącą kierunku jej obrotu, w zależności od miejsca montażu (przód-tył). Oznaczenie to wyrażane jest zazwyczaj za pomocą strzałki. Symbol ten wskazuje nam, czy mamy do czynienia z oponą radialną ("R"), diagonalną ("-"), czy może diagonalną z opasaniem ("B"). Warto wiedzieć, że opona diagonalna lepiej tłumi nierówności i najczęściej jest bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne, stąd bardzo dobrze nadaje się do jazdy po bezdrożach.

Liczba "16" z naszego przykładu oznacza średnicę (wysokość) koła wyrażona w calach, natomiast "93" to nośność odnosząca się do maksymalnego dopuszczalnego obciążenia opony w kilogramach. W przypadku 160/55 R16 93U liczba "93" gwarantuje udźwig 650 kg.  

Indeks prędkości

Ostatnia wartość z naszego przykładu 160/55 R16 93U to indeks prędkości, który znajduje się zaraz po indeksie nośności. Oznacza oczywiście maksymalną dopuszczalną dla danej opony prędkość, którą powinniśmy dopasować do możliwości motocykla w tym zakresie. "U" to w tabeli indeksów prędkość do 200 km/h. Z kolei dla maksymalnej prędkości 300 km/h właściwa litera indeksu to "Y".

Wracając do naszego tytułowego pytania o możliwość użycia opon o innym indeksie prędkości niż zaleca producent, powinniśmy uszczegółowić to pytanie. Najczęściej takie próby dotyczą opon o niższym indeksie prędkości niż zaleca producent, ale musimy wiedzieć, że nie wolno montować produktu o niższym indeksie od zalecanego. Użytkowania opon dobranych niezgodnie z przeznaczeniem może prowadzić do pęknięcia w czasie jazdy i utraty panowania nad pojazdem. Dlaczego?

Indeks prędkości nie bierze się z sufitu, ale jest określany podczas procedury testów, które polegają na dociśnięciu opony do bębna o dużej średnicy poruszającego się z zadaną prędkością. Indeks prędkości jest wartością graniczną wytrzymałości opony.  

Montaż opony z wyższym parametrem nośności

Jeżeli chodzi o montaż opon z wyższym parametrem nośności, bez problemu możemy zastosować taki zabieg, ale warto pamiętać, że to rozwiązaniem może być mniej komfortowe z powodu zmienionej sztywność opony, większych oporów toczenie i wyższego spalania - co wynika z większej masy ogumienia. Opony z wyższym indeksem prędkości są również droższe.

Zrozumienie ograniczeń nośności, indeksów prędkości i wieku opony pomaga lepiej zadbać o cały pojazd. Opony stanowią mocny fundament dla wszystkich rodzajów jazdy, dlatego pamiętajmy o prawidłowym doborze ogumienia i weryfikacji jego stanu podczas eksploatacji.